Delhi ATC Failure | ఢిల్లీ విమానాశ్రయంలో సాంకేతిక సమస్య : సైబర్ దాడేనా?

ఢిల్లీ విమానాశ్రయంలో సాంకేతిక లోపం వెనుక సైబర్ దాడి లేదా GPS స్పూఫింగ్ అనుమానాలు. 465 ఘటనలు నమోదు. GPS స్పూఫింగ్ అంటే ఏమిటి, అది విమాన రవాణాపై ఎలా ప్రభావం చూపుతుంది — పూర్తి విశ్లేషణ.

Delhi Airport Glitch Sparks Cyber Attack Fears — 465 GPS Spoofing Cases in India

• ఢిల్లీ విమానాశ్రయంలో భారీ సాంకేతిక లోపం – 800కు పైగా విమానాలు ఆలస్యం
• GPS స్పూఫింగ్ అనుమానం – 16 నెలల్లో 465 ఘటనలు
• DGCA విచారణ ప్రారంభం
• ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెరుగుతున్న GPS హ్యాకింగ్
• నావిగేషన్ వ్యవస్థలో సైబర్ దాడి అవకాశాలు
• 465 GPS స్పూఫింగ్ ఘటనలు.. ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోల్ వ్యవస్థలో లోపాలపై ఆందోళన

(విధాత నేషనల్​ డెస్క్​)

న్యూఢిల్లీ:
Delhi ATC Failure | దేశంలో అత్యంత రద్దీగా ఉండే ఢిల్లీ ఇందిరాగాంధీ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలో ఇటీవల చోటుచేసుకున్న సాంకేతిక లోపం దేశవ్యాప్తంగా విమాన రవాణా వ్యవస్థను కుదిపేసింది. శుక్రవారం ఉదయం ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోల్ (ATC) సర్వర్ వ్యవస్థ అకస్మాత్తుగా పనిచేయకపోవడంతో 800కుపైగా విమానాలు ఆలస్యమయ్యాయి. అంతేకాక, పలు అంతర్జాతీయ విమానాలు మార్గమధ్యంలో నిలిపివేయడం లేదా ఇతర నగరాలకు మళ్లించబడ్డాయి.

అధికారులు దీన్ని “సాంకేతిక సమస్య(Technical Glitch)” అని పేర్కొన్నప్పటికీ, అంతర్గత సమాచార ప్రకారం GPS స్పూఫింగ్ (GPS spoofing)లేదా సైబర్ దాడి (Cyber Attack)కారణంగా ఈ లోపం జరిగినట్టు అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.

జూలైలోనే హెచ్చరించిన ATC అధికారుల సంఘం​

ఢిల్లీ ఎయిర్ ట్రాఫిక్ కంట్రోల్ గిల్డ్ ఆఫ్ ఇండియా వెల్లడించిన వివరాల ప్రకారం, ఈ సమస్యపై జూలై నెలలోనే ఎయిర్‌పోర్ట్స్ అథారిటీ ఆఫ్ ఇండియా (AAI) కి హెచ్చరిక పంపినట్లు తేలింది.
“ప్రస్తుతం ఉపయోగిస్తున్న ఆటోమేషన్ సిస్టమ్ పాతబడిపోయింది. దీన్ని యూరప్ యూరోకంట్రోల్‌(), అమెరికా FAA ప్రమాణాలకు సరిపోలేలా అప్‌గ్రేడ్ చేయడం అత్యవసరం” అని వారు అప్పుడే పేర్కొన్నారు.
అయితే అధికారులు ఈ సూచనలను పట్టించుకోకపోవడం వల్లే ఇప్పుడు ఈ భారీ ప్రమాదం సంభవించిందని విమానయాన నిపుణులు అంటున్నారు.

ఈ వ్యవస్థలో లోపం రావడంతో విమానాల మధ్య సమన్వయం దెబ్బతిన్నది. కేవలం ఢిల్లీ విమానాశ్రయం మాత్రమే కాదు, జైపూర్, లక్నో, వారణాసి వంటి సమీప నగరాల విమానాశ్రయాలు కూడా ప్రభావితమయ్యాయి. దీనివల్ల పలు అంతర్జాతీయ విమానాలు కూడా ఇబ్బందులు ఎదుర్కొన్నాయి.

దేశవ్యాప్తంగా విస్తరిస్తున్న GPS స్పూఫింగ్ ముప్పు

ఇటీవలి ఘటనతో పాటు, భారతదేశంలో GPS స్పూఫింగ్ సంఘటనలు వేగంగా పెరుగుతున్నాయి. గత 16 నెలల్లో 465 స్పూఫింగ్ ఘటనలు నమోదయ్యాయని కేంద్ర ప్రభుత్వం వెల్లడించింది. వీటిలో అధికభాగం భారత–పాకిస్థాన్ సరిహద్దు ప్రాంతాలైన అమృత్‌సర్, జమ్మూ పరిసరాల్లో చోటుచేసుకున్నాయి.

ఇది సాధారణ సాంకేతిక లోపం కాదు — ఇది నావిగేషన్ సిగ్నల్‌లను గందరగోళపరిచే సైబర్ దాడి పద్ధతి.
నిపుణుల ప్రకారం, ఉత్తర భారత సరిహద్దుల్లో ఏర్పాటు చేసిన GPS జామింగ్ వ్యవస్థలు ఉత్తరంవైపు విమాన రవాణాపైనా ప్రభావం చూపుతున్నాయి.

GPS స్పూఫింగ్ అంటే ఏమిటి?

GPS స్పూఫింగ్ అనేది ఒక సైబర్ దాడి పద్ధతి. ఇందులో దాడి చేసే వ్యక్తి లేదా సంస్థ నకిలీ ఉపగ్రహ సంకేతాలను పంపుతుంది. ఈ నకిలీ సిగ్నల్స్ నిజమైన GPS ఉపగ్రహాల సంకేతాల్లాగే కనిపిస్తాయి. కానీ అవి విమానాల నావిగేషన్ వ్యవస్థను తప్పుదోవ పట్టిస్తాయి.

ఉదాహరణకు —
ఒక విమానం ఢిల్లీపై ఎగురుతోందనుకోండి. స్పూఫింగ్ జరిగితే, ఆ విమానం సిస్టమ్‌లో అది జైపూర్ సమీపంలో ఉన్నట్లుగా చూపిస్తుంది. ఈ తప్పు సమాచారంతో ఆటోపైలట్‌ లేదా పైలట్‌ నిర్ణయాలు గందరగోళానికి గురవుతాయి. ఇది విమాన మార్గదోషం, గాల్లో ఢీకొనే ప్రమాదం లేదా ల్యాండింగ్ తప్పిదం వంటి తీవ్రమైన పరిణామాలకు దారితీయవచ్చు. ఇలాంటివి సాధారణంగా రాజకీయ లేదా రక్షణ ఉద్దేశ్యాలతో కూడిన సైబర్ జోక్యాలుగా పరిగణిస్తారు.

ప్రస్తుత పరిస్థితి: ఢిల్లీ వ్యవస్థలో సాంకేతిక బలహీనతలు

ఢిల్లీ విమానాశ్రయంలో ప్రస్తుతం వ్యవస్థలను పునరుద్ధరించినట్లు ప్రకటించినప్పటికీ, ఇంకా ఇన్‌స్ట్రుమెంట్ ల్యాండింగ్ సిస్టమ్ (ILS) అప్‌గ్రేడ్ పనులు కొనసాగుతున్నాయి. దీని కారణంగా ప్రధాన రన్‌వేలో విమానాలు ఉపగ్రహ ఆధారిత నావిగేషన్ పైనే ఆధారపడుతున్నాయి. ఇదే GPS పైన ఎక్కువ ఆధారపడే పరిస్థితిని సృష్టించింది. స్పూఫింగ్ లేదా జామింగ్ జరిగితే మొత్తం రవాణా వ్యవస్థ స్తంభించవచ్చు.

ప్రస్తుతం డిజిసిఏ() విచారణ ప్రారంభించింది. ప్రాథమిక నివేదికల ప్రకారం, ఘటన సమయంలో Navigation Integrity Category (NIC) విలువ 8 నుండి 0కి పడిపోయిందని తెలిపారు — ఇది అత్యంత అసాధారణ పరిస్థితి.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెరుగుతున్న GPS హ్యాకింగ్

2024లో ప్రపంచవ్యాప్తంగా 4.3 లక్షల GPS స్పూఫింగ్ మరియు జామింగ్ ఘటనలు నమోదయ్యాయి — ఇది గత సంవత్సరంతో పోలిస్తే 62% పెరుగుదల. 2024 డిసెంబర్‌లో అజర్‌బైజాన్ ఎయిర్‌లైన్స్ విమానం కజకిస్తాన్‌లో కూలి 38 మంది మృతి చెందగా, అది GPS హ్యాకింగ్ కారణంగా జరిగినట్లు అంతర్జాతీయ దర్యాప్తులు వెల్లడించాయి. ఇక 2025 మార్చిలో భారత వైమానిక దళానికి చెందిన రీలీఫ్ విమానం మయన్మార్ సమీపంలో చైనాకు చెందిన GPS జామింగ్ వ్యవస్థల ప్రభావానికి గురైనట్లు రక్షణ వర్గాలు వెల్లడించాయి. ఈ ఘటనలు వెల్లడిస్తున్నదేమిటంటే, సైబర్ యుద్ధం ఇప్పుడు గగనతలంలోనూ జరుగుతోంది.

భద్రతా నిపుణుల హెచ్చరిక

సైబర్ సెక్యూరిటీ నిపుణులు చెబుతున్నదేమిటంటే, భారతదేశం ఇప్పుడు AI ఆధారిత నావిగేషన్ భద్రతా వ్యవస్థలు అమలు చేయాలి. యూరప్‌లో ఉన్న EUROCONTROL మరియు అమెరికాలోని FAA (Federal Aviation Administration) వంటి వ్యవస్థలు రియల్ టైమ్ డేటా షేరింగ్, ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ ఆధారిత థ్రెట్ గుర్తింపు, ఆటోమేటిక్ ఎరర్‌ రికవరీ ఫీచర్‌లతో పనిచేస్తాయి. భారతదేశం కూడా ఇలాంటి అత్యంత భద్రతా వ్యవస్థలను ఏర్పాటుచేసుకోవాల్సిన సమయం ఆసన్నమైందని వారు పేర్కొన్నారు.

ఢిల్లీ ఘటన కేవలం ఒక సాంకేతిక సమస్య మాత్రమే కాదు, ఇది దేశ వైమానిక రక్షణ వ్యవస్థకు వచ్చిన సైబర్ హెచ్చరిక. భారతదేశం విమానయాన సాంకేతిక అభివృద్ధిని వేగవంతం చేయాలి. ఈ ఘటన దేశానికి ఒక గట్టి గుణపాఠం.