AI వీగన్లు: కృత్రిమ మేధస్సుకు దూరంగా కొత్త జీవనశైలి

కృత్రిమ మేధస్సు (AI) ప్రపంచాన్ని మార్చేస్తుందన్న ఉత్సాహం మధ్య, దానికి పూర్తిగా దూరంగా ఉండే “AI వీగన్లు” అనే కొత్త జీవనశైలి వెలుగులోకి వస్తోంది. నైతిక, పర్యావరణ, మానసిక ఆరోగ్యం, ఉద్యోగ భద్రత వంటి కారణాలతో AI వాడకాన్ని మానేసే ఈ వర్గం ఎందుకు పెరుగుతోంది?

• AI టెక్నాలజీని తాకకూడదని నిర్ణయించుకున్నవారి కథ

ప్రపంచవ్యాప్తంగా కృత్రిమ మేధస్సు (AI) ఒక విప్లవాత్మక సాంకేతికతగా ఎదుగుతోంది. వ్యాపారాలు, విద్య, ఆరోగ్యం, వినోదం – దాదాపు ప్రతి రంగంలోనూ AI తన ముద్ర వేస్తోంది. దీనిని “భవిష్యత్తు” అని కీర్తిస్తూ చాలా మంది దాన్ని స్వీకరిస్తుంటే, కొందరు మాత్రం పూర్తిగా దూరంగా ఉంటున్నారు. వీరినే “AI వీగన్లు” అని పిలుస్తున్నారు. ఇది ఆహారంలో మాంసం, పాలు వంటి జంతు ఉత్పత్తులను పూర్తిగా మానేసే వీగనిజం భావనకు దగ్గరగా ఉంటుంది. కానీ ఇక్కడ జంతు ఉత్పత్తుల స్థానంలో కృత్రిమ మేధ వస్తుంది. అంటే ఏఐతో సంబంధం ఉన్న సాఫ్ట్‌వేర్, సాధనాలు, ప్లాట్‌ఫామ్‌లను వాడడాన్ని పూర్తిగా మానేస్తారు.

ఎందుకు AIకి దూరంగా?

AI వీగన్లు అనేక కారణాల వల్ల ఈ నిర్ణయం తీసుకుంటారు. ముఖ్యమైన కారణాలు ఇలా ఉన్నాయి:

1. నైతిక కారణాలు – చాలా AI మోడళ్లు పుస్తకాలు, కథలు, చిత్రాలు, సంగీతం వంటి సృజనాత్మక కంటెంట్‌ను సృష్టికర్తల అనుమతి లేకుండా శిక్షణ కోసం వాడుతున్నాయి. ఇది కాపీరైట్ ఉల్లంఘన మాత్రమే కాదు, సృష్టికర్తల శ్రమకు గౌరవం ఇవ్వకపోవడమని వీగన్లు భావిస్తున్నారు. 2023లో అమెరికాలో రచయితల సంఘం (WGA), నటుల సంఘం (SAG-AFTRA) ఈ అంశంపైనే సమ్మెలు చేశాయి.
2. పర్యావరణ ప్రభావం – AI డేటా సెంటర్లు నడిపేందుకు అపారమైన విద్యుత్తు, నీరు అవసరం. ఉదాహరణకు, టెక్సాస్‌లోని ఒక పట్టణం ప్రజలను నీటిని పొదుపుగా వాడమని సూచిస్తుండగా, అదే ప్రాంతంలోని AI డేటా సెంటర్లు కోట్ల లీటర్ల నీటిని వినియోగించాయి. పరిశోధనల ప్రకారం, 2027 నాటికి AI సిస్టమ్స్ 4.1–6.6 బిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్ల నీటిని వాడవచ్చు, ఇది యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ మొత్తం వాడకానికి సమానంగా ఉంటుంది.
3. ఉద్యోగాల కోత – మెకిన్సీ గ్లోబల్ ఇనిస్టిట్యూట్ అంచనా ప్రకారం, 2030 నాటికి 400–800 మిలియన్ల ఉద్యోగాలు AI కారణంగా పోవచ్చు. ముఖ్యంగా తక్కువ ఆదాయం గల వర్గాలపై ఈ ప్రభావం తీవ్రమవుతుంది.
4. మానసిక, బౌద్ధిక ప్రభావం – హార్వర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం 2024 అధ్యయనంలో, జనరేటివ్ AI వాడకం పనితీరును పెంచినా, ప్రేరణ తగ్గడం, విసుగు పెరగడం వంటి ప్రతికూలతలు ఉన్నాయని తేలింది. మైక్రోసాఫ్ట్ రీసెర్చ్ అధ్యయనం ప్రకారం, AI వాడకంలో నిబద్ధతతో ఉన్నవారిలో విమర్శనాత్మక ఆలోచనా సామర్థ్యం తగ్గుతుంది. కేంబ్రిడ్జ్​  యూనివర్సిటీ సర్వేలో కొంతమంది విద్యార్థులు “AI మమ్మల్ని మానసికంగా అలసత్వానికి గురిచేస్తుంది” అనే భయంతో దానిని మానేశారు.
5. సంభావ్య భవిష్యత్తు ప్రమాదాలు – కొంతమంది భవిష్యత్తులో AIకి చైతన్యం (sentience) కూడా రావచ్చని, అప్పుడు దానిని “సాధనం”గా కాకుండా “హక్కులు కలిగిన జీవి”గా పరిగణించాల్సి ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.

ప్రజల్లో AI పట్ల భయం

ప్యూ రీసెర్చ్ సెంటర్ 2023 సర్వే ప్రకారం, అమెరికన్లలో 52% మంది AI విస్తృత వాడకంపై ఉత్సాహం కంటే భయం ఎక్కువగా ఉందన్నారు. 2024లో అమెరికాలోని K–12 ఉపాధ్యాయుల్లో 25% మంది “AI మంచికంటే చెడు ఎక్కువ చేస్తోంది” అని భావించారు. అంతేకాకుండా, MIT పరిశోధన ప్రకారం, AI ఆధారంగా వ్యాసాలు రాసిన విద్యార్థుల్లో మెదడు కనెక్టివిటీ తగ్గి, భాషా నాణ్యత పడిపోవడం, విషయాలను గుర్తుంచుకునే సామర్థ్యం తగ్గడం వంటి ప్రతికూల ప్రభావాలు కనిపించాయి.

వీగన్ల కోసం మార్కెట్లో కొత్త విభాగం?

వీగన్ల కోసం ప్రత్యేక ఆహార పరిశ్రమ ఎలా పెరిగిందో, భవిష్యత్తులో “AI లేని” ఉత్పత్తులు, సేవలను అందించే వ్యాపారాలు కూడా రావచ్చని నిపుణులు చెబుతున్నారు. గోప్యత (privacy) అంశాన్ని ప్రధాన USPగా తీసుకున్న DuckDuckGo, Mozilla Firefox లా, “AI-free” బ్రాండ్లు కూడా వెలువడే అవకాశం ఉంది.

సవాళ్లు

అయితే పూర్తిగా AIని మానేయడం సులభం కాదు. ఎందుకంటే ఇది ఇప్పటికే కమ్యూనికేషన్, హెల్త్‌కేర్, ఫైనాన్స్ వంటి రంగాల్లో లోతుగా కలిసిపోయింది. కానీ AI వీగన్లు మాత్రం తమ సూత్రాలకు కట్టుబడి, దానిని తాకకూడదనే నిర్ణయంతో ముందుకు సాగుతున్నారు.

Read more 

టెలికాం భద్రతలో విప్లవం – పోగొట్టుకున్న 5.35 లక్షల ఫోన్ల రికవరీ

కొడుకును విడిపించడం కోసం న్యాయవాదిగా మారిన 90 ఏళ్ల వృద్ధురాలు