Telangana Revenue Deficit | సంక్షోభంలో తెలంగాణ ఆర్థిక పరిస్థితి.. గుదిబండల్లా అప్పులు

తెలంగాణ రాష్ట్రానికి నెలకు ₹4,000 కోట్ల ఆదాయ లోటు ఉంటోందని ముఖ్యమంత్రి రేవంత్ రెడ్డి ఇటీవల వెల్లడించిన విషయం కలకలం రేపింది. ఇప్పుడు తాజాగా విడుదలైన భారత కంట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్‌ (కాగ్) నివేదిక ఈ మాటలను సాక్షాత్తూ ధ్రువీకరిస్తోంది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం మొదటి నెలలోనే రాష్ట్రానికి ₹4,023 కోట్ల రెవెన్యూ లోటు నమోదయ్యింది. ఇదే పరిస్థితి కొనసాగితే రాష్ట్రం “దివాలా దిశగా” సాగుతుందని సీఎం చేసిన హెచ్చరికల పట్ల ఆర్థిక నిపుణులు ఇప్పుడు తీవ్రంగా చర్చిస్తున్నారు.

Telangana Revenue Deficit | హైదరాబాద్‌, జూన్‌ 30 (విధాత): తెలంగాణ రాష్ట్రానికి నెలకు ₹4,000 కోట్ల ఆదాయ లోటు ఉంటోందని ముఖ్యమంత్రి రేవంత్ రెడ్డి ఇటీవల వెల్లడించిన విషయం కలకలం రేపింది. ఇప్పుడు తాజాగా విడుదలైన భారత కంట్రోలర్ అండ్ ఆడిటర్ జనరల్‌ (కాగ్) నివేదిక ఈ మాటలను సాక్షాత్తూ ధ్రువీకరిస్తోంది. ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరం మొదటి నెలలోనే రాష్ట్రానికి ₹4,023 కోట్ల రెవెన్యూ లోటు నమోదయ్యింది. ఇదే పరిస్థితి కొనసాగితే రాష్ట్రం “దివాలా దిశగా” సాగుతుందని సీఎం చేసిన హెచ్చరికల పట్ల ఆర్థిక నిపుణులు ఇప్పుడు తీవ్రంగా చర్చిస్తున్నారు.

తెలంగాణ ప్రభుత్వం 2025-26 బడ్జెట్ అంచనాల్లో 0.2 శాతం ఆదాయ మిగులు చూపించినప్పటికీ, కాగ్ లెక్కల ప్రకారం మొదటి నెలలోనే భారీ లోటు రావడం ఆందోళనకరం. అదనంగా, రాష్ట్రం జీడీపీతో పోలిస్తే అప్పు 28.10 శాతానికి చేరనున్నట్లు అంచనా వేశారు. కానీ వాస్తవంగా ఈ లెక్కలు పూర్తి చిత్రాన్ని ప్రతిబింబించడం లేదు. ముఖ్యంగా బడ్జెట్​లో లేని అప్పులు (OBBs) ఈ గణాంకాల్లో లేవు. తెలంగాణ గత కొన్ని సంవత్సరాల్లో భారీ మౌలిక సదుపాయాల నిర్మాణాల కోసం, కాళేశ్వరం ఎత్తిపోతల పథకం, మెట్రో రైలు, తాగునీటి పథకాలు, హౌసింగ్ ప్రాజెక్టులు వంటి వాటికి అవసరమైన నిధులను ప్రభుత్వానికి చెందిన ప్రత్యేకావసర సంస్థలు (SPVs) ద్వారా రుణంగా తెచ్చింది. ఈ రుణాలకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వమే హామీ ఇచ్చింది. కానీ ఇవి బడ్జెట్ పత్రాల్లో ప్రత్యక్షంగా కనిపించవు. ఈ ఆఫ్-బడ్జెట్ అప్పుల్లో 85 శాతం వరకు ఆయకట్టు, తాగునీటి పథకాలకే చెందినవిగా నిపుణులు పేర్కొంటున్నారు.

ఈ రుణాలపై వడ్డీ రేట్లు మార్కెట్ సగటు రేటు అయిన 7.6 శాతాన్ని మించి 8.9% నుండి 10.5% వరకు ఉండటంతో, వాటిని తిరిగి చెల్లించడం రాష్ట్రానికి మరింత భారంగా మారింది. తెలంగాణ 2023 ఆర్థిక శ్వేతపత్రం ప్రకారం, రాష్ట్ర అప్పు 2015లో జీడీపీలో 14.4 శాతం ఉండగా, 2024 నాటికి అది 26.6 శాతానికి పెరిగింది. అయితే, SPVs ద్వారా తీసుకున్న రుణాలను కలిపి లెక్కిస్తే ఈ నిష్పత్తి 36.9 శాతానికి దూసుకుపోతుంది. అప్పుల వడ్డీలు, వాయిదాలు చెల్లించాల్సిన భారం కూడా భారీగానే ఉంది. 2015లో మొత్తం ఆదాయంలో 4 శాతం మాత్రమే అప్పు సేవలకై వినియోగించగా, 2024 నాటికి అది 34 శాతానికి చేరుకుంది. దీంతో ముఖ్యావసర రంగాలైన విద్య, వైద్యం వంటి వాటిపై ఖర్చు చేయడానికి ప్రభుత్వానికి ఇబ్బందిగా మారింది. ఇక సంక్షేమ పథకాల భారం కూడా తగ్గడంలేదు. గతంలో బీఆర్ఎస్ ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన రైతు బంధు, దళిత బంధు, ఆసరా, 2BHK హౌసింగ్ పథకాల వల్ల ప్రభుత్వం ఆదాయంలో 6-10 శాతం మధ్య ఖర్చు చేసింది. ఇప్పుడు కాంగ్రెస్ ప్రభుత్వం వాటినే పునరావృతం చేస్తూ రైతు భరోసా, మహాలక్ష్మి, చేయూత, ఇందిరమ్మ ఇళ్ల వంటి కొత్త పథకాలను కూడా ప్రారంభించింది. దీని వలన FY25లో సబ్సిడీ ఖర్చు మొత్తం రెవెన్యూ వ్యయంలో 11.5 శాతానికి పెరిగే అవకాశం ఉంది.

వెనకబడిన ప్రాంతాల్లో మౌలిక సదుపాయాల కల్పన అవసరం అనే వాదన ఉన్నప్పటికీ, పారదర్శకత లేకుండా అప్పుల బరువును పెంచుకోవడం వల్ల రాష్ట్ర ఆర్థిక పరిపాలనపై నిపుణులు తీవ్రమైన విమర్శలు చేస్తున్నారు. ప్రత్యేకంగా 2020లో వచ్చిన తెలంగాణ FRBM సవరణ చట్టం ద్వారా గత ఆదాయానికి 200 శాతం హామీలు ఇచ్చే అవకాశం రావడంతో అప్పు నియంత్రణ వ్యవస్థ మరింత దిగజారిందని ఆర్థికవేత్తలు వ్యాఖ్యానిస్తున్నారు. ఇకపై రాష్ట్రం మరిన్ని అప్పులు తీసుకోవాలంటే కేంద్ర ఆర్థిక పరిమితుల్ని అధిగమించాల్సి వస్తుంది. అలాగే, ఈ స్థితి కొనసాగితే రాష్ట్ర మౌలిక సదుపాయాల పెట్టుబడుల రేటింగ్‌లు దిగజారే ప్రమాదం ఉంది. ఇకపోతే, విద్య, వైద్యం రంగాల్లో మరికొన్ని కోతలు తప్పవు. తాత్కాలికంగా పరిస్థితిని మెరుగుపర్చగలిగినా, దీర్ఘకాలికంగా తెలంగాణ తన ఖర్చులపై నియంత్రణ సాధించి, ఆదాయ వనరులను విస్తరించకుండా ఉంటే ఈ ఆర్థిక సంక్షోభం అభివృద్ధిని సవాల్ చేయవచ్చు. పాలనా పారదర్శకత, ఆర్థిక బాధ్యతపై మరింత స్పష్టత ప్రస్తుతం అత్యవసరమని నిపుణులు చెబుతున్నారు.

ఇవి కూడా చదవండి..

CAG Report | ఆర్థిక సంవత్సరం ప్రారంభంలోనే రేవంత్‌ సర్కార్‌ బోల్తా.. ఇలాగైతే కష్టమే!
IAS Arvind Kumar  | ఐఏఎస్ అర్వింద్‌పై మరో కేసు.. మాజీ హెచ్ఎండీఏ డైరెక్టర్‌పైనా..
Banakacharla | ఏపీకి కేంద్రం భారీ షాక్‌.. బనకచర్లకు అనుమతి ఇవ్వలేమని వెల్లడి
Self-driving Tesla | డ్రైవర్ లేని డెలివరీతో టెస్లా చరిత్ర