విధాత: సినిమా అనగానే కథేమిటి అనే ప్రశ్న ముందు ఉంటుంది. ఆ కథకి దృశ్య రూపం ఇస్తే సినిమా అవుతుంది. అది పది మంది చూసి ఆహా అనగలిగితే ఆ నటీనటులకి, దర్శకనిర్మాతలకి డబ్బుతో పాటు గొప్ప గుర్తింపు. దానికోసమే కష్టనష్టాలకోర్చి సినిమా తీసేది. అయితే కొన్ని సినిమాలు వీటితో పాటు మరికొంత ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి. సమస్యలను చర్చిస్తాయి, ప్రశ్నిస్తాయి. సమాజంలోని లోపాలను ఎత్తిచూపుతాయి. సమస్య తీవ్రత గురించిన అవగాహన కలిగించేలా ఆలోచింపజేస్తాయి. అలాంటి సినిమాలు చాలా […]
విధాత: సినిమా అనగానే కథేమిటి అనే ప్రశ్న ముందు ఉంటుంది. ఆ కథకి దృశ్య రూపం ఇస్తే సినిమా అవుతుంది. అది పది మంది చూసి ఆహా అనగలిగితే ఆ నటీనటులకి, దర్శకనిర్మాతలకి డబ్బుతో పాటు గొప్ప గుర్తింపు. దానికోసమే కష్టనష్టాలకోర్చి సినిమా తీసేది. అయితే కొన్ని సినిమాలు వీటితో పాటు మరికొంత ప్రయోజనకరంగా ఉంటాయి. సమస్యలను చర్చిస్తాయి, ప్రశ్నిస్తాయి. సమాజంలోని లోపాలను ఎత్తిచూపుతాయి. సమస్య తీవ్రత గురించిన అవగాహన కలిగించేలా ఆలోచింపజేస్తాయి.
అలాంటి సినిమాలు చాలా అరదు. మనం చెప్పుకుంటున్న సినిమా కథ కాదు, సమస్యని ప్రశ్నించే ప్రయత్నం కూడా చెయ్యలేదు. కానీ కొన్ని సమస్యలను చెప్పింది, చట్టాన్ని సవరించాలనే ఆలోచన ప్రభుత్వంలో కూడా కలిగించింది. అలాంటి సినిమాను గొప్ప సినిమా అనకుండా ఉండగలమా? అలాంటి ఒక సినిమా రోసెట్టా.
బతకడానికి డబ్బు కావాలి. డబ్బు సంపాదించడానికి పని చెయ్యాలి. పని చేసుకోవాలంటే అందుకు తగిన అర్హత కావాలి. అర్హత పొందాలంటే తెలివి తేటలు కావాలి. ఆ తెలివి తెచ్చుకోవడం ఎలాగో ఎవరూ చెప్పరు. ప్రపంచమంతా కూడా చావలేక బతుకుతున్న బీదా బిక్కి యాభై శాతం వరకు ఉంటారు.
కథ
రోజెడా అనే టీనేజ్ అమ్మాయి తన ఉద్యోగ శిక్షణాకాలం అయిపోతుంది. ఉద్యోగం పోతుంది. కానీ ఆ అమ్మాయికి పని కావాలి.. డబ్బు కావాలి. పేదరికం నుంచి విముక్తి కావాలి. అందుకే తనను ఉద్యోగం నుంచి తీసేయొద్దనీ, తాను మానేసే ప్రసక్తే లేదని గొడవ పడుతుంది. చివరికి పోలీసులు వచ్చి గెంటేస్తారు. తర్వాత ఉద్యోగ ప్రయత్నాలేవీ కూడా సఫలం కావు. ఎవరో వదిలేసిన వాహనాన్ని నివాసంగా మార్చుకుని జీవనం సాగిస్తుంటుంది.
తాగుబోతు తల్లి.. ఆమెకి తాగిస్తూ ‘వాడుకునే’ ఓనరూ ఇవి కాక అప్పుడప్పుడు పేగులు మెలిపెట్టే కడుపు నొప్పీ ఇవీ రోజడా కష్టాలు. ఉద్యోగం వెతుకుతుంటే ఒక బేకరి అతనితో చిన్న స్నేహం కుదురుతుంది. ఓ రోజు అతను రోజడాని వెతుక్కుంటూ వస్తాడు. ఎందుకొచ్చావ్ అని గొడవ పడుతుంది. తన యజమాని దగ్గర ఉద్యోగ అవకాశం ఉందని చెపుతాడు. తర్వాత ఉద్యోగం దొరికడంతో కొంచం ఆనందం. ఇంటికి వచ్చేసరికి తల్లి చేసే ‘పిచ్చి పనులు’ చూసి భరించలేక రిహాబిలిటేషన్ సెంటర్కు వెళ్ళమని పట్టుబడుతుంది. వచ్చే సరికి ఓ పాత కుట్టుమిషన్ కూడా కొనిస్తా అని ఆశ పెడుతుంది. అయినా అమె నావల్ల కాదంటూ ఇల్లొదిలి పారిపోతుంది.
మిత్రుడికి రోజెడాతో స్నేహం ఇంకాస్త పెంచుకోవాలనే ఆశ. రోజెడాకి మాత్రం తనకే తెలియని ఏదో స్తబ్ధత. తన జీవితం బాగా ఉండబోతోంది అని తనకి తానే చెప్పుకుంటుంది ఒక రాత్రి. కానీ మరునాడే ఉద్యోగం నుంచి తీసివేస్తాడు యజమాని. కోపం కసి పెళ్ళుభీకుతుంది.. కానీ ఏం చెయగలదు.? ఇంటికి వెళుతూ నీళ్ళ గుంటలో తన గాలానికి చేపలు పడ్డాయా లేదా అని చూసుకుంటుంటే.. ఓనర్ వస్తున్నాడేమో అన్న భయంలో గాలం నీళ్లల్లోకి విసుర్తుంది.. కానీ మిత్రుడు వస్తాడు. గాలాన్ని నీటిలోంచి తీసే ప్రయత్నంలో మిత్రుడు నీళ్ళల్లో పడతాడు. బురదలో దిగిపోతుంటే రక్షించాలా వద్దా అనే కాసేపు తటపటాయించి చివరికి రక్షిస్తుంది.
కొన్ని తినుబండారాలని ఇంట్లో తయారు చేసి యజమాని దుకాణంలోనే దొంగతనంగా అమ్ముతుంటాడు మిత్రుడు. రోజెడాతో వాటిని తయ్యారు చేయమని చెప్పి వాటి వల్ల వచ్చే డబ్బులు తీసుకోమని చెపుతాడు. కానీ రోజెడా ఈ దొంగపని వద్దంటుంది. ఉద్యోగమే కావాలంటుంది. కాసేపు ఆలోచించి మిత్రుడు చేస్తున్న దొంగ పని విషయాన్ని యజమానితో చెపుతుంది. దాంతో యజమాని అతన్ని తొలగించి ఆ ఉద్యోగం రోజడాకి ఇస్తాడు. దీంతో మిత్రుడికి కోపం పెరిగి కసితో ఎందుకిలా చేశావని అటకాయించి నిలదీస్తాడతను.. ఉద్యోగం కోసం చేశానని చెపుతుంది రొజాడ.
అతనికి ఈమె ప్రవర్తన మిత్రునికి ఎంతకూ అర్థంకాదు. ఆ పూట ఆనందంగా తృప్తిగా ఉద్యోగం చేసుకుని ఇంటికొస్తుంటే.. తల్లి తాగి పడిపొయి ఉంటుంది. ఆమెని ఇంట్లో పడుకోబెట్టి ఆలోచనలో పడుతుంది. ఓ నిశ్చయానికొచ్చి ఉద్యోగం మానేస్తున్నానని ఫోన్ చెస్తుంది యజమానికి. అనంతరం ఇంటి వద్ద అయిపోయిన గ్యాస్ సిలిండర్ మార్పించుకొని.. కష్ట పడుతూ దాన్ని మోసుకొస్తూ కింద పడుతుంది అదే సమయంలో మిత్రుడు వచ్చి కింద పడి ఏడుస్తున్న ఆమెని భుజంపట్టి లేవదీస్తాడు.
పాత్ర స్వభావం.
మన ప్రవర్తన ఎందుకో.. ఏమిటో మనకి తెలుసు. కానీ ఇతరులకి అర్థం కాకపోవచ్చు. మనకంటూ కొన్ని పద్దతులూ.. సిద్దాంతాలు.. ఇష్టాలు.. నిర్ణయాలూ ఉంటాయి. అవి ఎదుటి వాళ్లకి తెలియవు, అర్థం కావు. దాంతో మనం మొండి ఘటంలాగా.. మింగుడుపడని స్వభావంలాగా అనిపిస్తుంది.
కథలో పాత్రలుంటాయి.. మామూలుగా అయితే పాత్రలు కథని నడిపిస్తాయి. కానీ కొన్నిసార్లు పాత్రల స్వభావమే సినిమా అవుతుంది. అవి చేసేపనులూ..ప్రవర్తనా మాత్రమే కథ అవుతుంది. అదుగో ఆ రెండో కోవకి చెందిందే ఈ సినిమా.
ఈ సినిమాలో కథానాయకి పాత్ర అలాంటిదే. అడుగడుగునా ఆమె మొండితనం.. ఆమె తీరు ఇవే కనిపించేవి. అది స్పష్టంగా చెప్పకపోవటంతో మనకి ఓ పట్టాన అర్థం కాదు. ఆమె ఎందుకలా ఉందో.. ఎందుకలా ప్రవర్తిస్తుందో మనమే అర్థం చేసుకోవాలి. అర్థం చేసుకోగలితితే అప్పుడు సినిమా గొప్పతనం తెలుస్తుంది.
అలాంటి రోజెడా పాత్రలో చక్కగా ఒదిగిపోయి నటించినందుకు émilie dequenneకి కేన్స్ లో ఉత్తమనటి అవార్డు వరించింది. మొదట్లో చెప్పుకున్నాం కదా. కొన్ని సినిమాలు స్ఫూర్తినిస్తాయని. బెల్జియం దేశంలో, కుర్రవాళ్లకి పనికి తగిన వేతనం ఇవ్వకపోతే చట్టబద్ధంగా నేరంగా పరిగణిస్తూ చట్టాలు వచ్చాయి ఈసినిమా తర్వాత.
అంతేకాదు మరి కొన్ని కొత్త శ్రామిక చట్టాలని అమల్లోకి తెచ్చేవిధంగా స్పూర్తి ఇచ్చింది ఈ సినిమా. అంత కంటే ఏం కావాలి ఓ సినిమాకి.. ? అలాంటి ఈ సినిమాకి ఆ సంవత్సరపు కేన్స్ సినిమా పండగలో బంగారు రెమ్మ(Golden Palm) అవార్డ్ రాకుండా వచ్చింది.
చెప్పుకోతగ్గ విషయాలు
చాలా సన్నివేషాల్లో కావలసిన మూడ్ని క్రియేట్ చేస్తూ ప్రేక్షకుల మనసుల్లో స్పందన కలిగించటానికి సినిమాకి నేపథ్య సంగీతం అవసరం. మనం నేపథ్య సంగీతం లేకుండా సినిమా ఊహించడం కష్టం. కానీ ఈ సినిమాలో సహజంగా ఉండే ద్వనులు తప్ప ఎలాంటి సంగీతం ఉండదు. అయినా ఎక్కడా ఆ లోటు కనపడదు.
సినిమా అనగానే ట్రాకు.. క్రేను.. జిమ్మీ.. జిప్పు.. మందీ మార్బలం ఇదంతా అవసరం మనకి. కానీ అవి లేకుండా సినిమా చేయొచ్చు అనే ఆలోచన కలలో కూడా రాదేమో. కానీ కెమెరా చేత్తో పట్టుకొని సినిమా తీశేసారు. అదే డైనమిక్ సినిమాటోగ్రఫీ. ఈ ‘డైనమిక్ సినిమాటోగ్రఫీ’ వల్ల సినిమాలో కావలసినంత పట్టు వచ్చింది. సాంప్రదాయబద్దమైన సినిమాటోగ్రఫీ చేసుంటే ఈ సినిమా చాల చప్పగా ఉండేదేమో! ఇదే కాక ఇలాంటి కొన్ని గొప్ప సినిమాలు తీసిన దర్శక ద్వయం Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne ల గురించి చెప్పుకోవలసింది చాలా ఉంది. దానికి ఈ వ్యాసం సరిపోదు. మరోసారి వీరి గురించి చర్చించాలి.
-Devineni Bhavani